พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เรือพระราชพิธี คลองบางกอกน้อย

บทความ

Mr.Flower

2565-12-14

คนไทยแต่โบราณกาลที่อาศัยอยู่ใกล้กับแม่น้ำ ลำคลอง บึงน้ำขนาดใหญ่ รวมถึงทะเลสาบ และทะเล จะมีพาหนะประจำชุมชน และประจำบ้านเรือนคือเรือ ดังนั้นวิถีชีวิตของผู้คนจึงเกี่ยวข้องใกล้ชิดกับเรือในแง่มุมต่างๆ อาทิ เพื่อประกอบอาชีพ เพื่อการคมนาคมติดต่อระหว่างกัน เพื่อการค้าขายภายในและระหว่างชุมชน และยังมีความเกี่ยวพันกับ การค้าขายต่างเมือง ต่างประเทศ รวมถึง เรื่องการเมืองการปกครอง และด้าน ขนบธรรมเนียมความเชื่ออันเกี่ยวกับศาสนาและขนบประเพณีต่างๆ ของ ชุมชน เพราะฉะนั้น จึงเกิดความผูกพันอย่างแน่นแฟ้นของวิถีชีวิตผู้คน กับสายน้ำ และกับเรือ และเมื่อย้อนกลับมาดูวิถีชีวิต ของคนไทยกับสายน้ำ ก็จะพบความ ผูกพันกันอย่างมีนัยสำคัญ ดังสายน้ำ กับการดำรงชีวิตของคนไทยจึงสะท้อน ความสัมพันธ์กันอย่างลึกซึ้ง และเรือก็เป็นตัวสะท้อนความเกี่ยวพันระหว่างคนกับสายน้ำที่ชัดเจนที่สุดอย่างหนึ่ง วันนี้ขอนำคุณไปชมความวิจิตรบรรจงและความอลังการของเรือพระที่นั่งที่ใช้ในพระราชพิธีพยุหยาตราเสด็จพระราชดำเนินชลมารค ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เรือพระราชพิธี ปากคลองบางกอกน้อย ปัจจุบัน พิพิธภัณฑสถานฯ นี้อยู่ในความดูแลของกรมศิลปากร โดยเก็บรักษาและดูแล เรือพระที่นั่งต่างๆ ที่ใช้ในพระราชพิธีสำคัญ อาทิ เสด็จพระราชดำเนินชลมารค พระราชพิธีทอดผ้าพระกฐินโดยเรือพระที่นั่ง เป็นต้น เรือพระที่นั่งสำหรับพระราชพิธีที่เก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑสถานฯ แห่งนี้ มีความสำคัญในด้านประวัติศาสตร์อย่างมาก เพราะเป็นโบราณวัตถุที่มีความงดงามวิจิตรบรรจง บ่งบอกถึงฝีมือช่างชั้นสูงที่แสดงออกถึงภูมิปัญญาอันลึกล้ำของบรรพบุรุษไทย เรือพระที่นั่งในพระราชพิธีได้รับการตกแต่งด้วยลวดลายที่แสนวิจิตรงดงาม จุดสำคัญอยู่ที่โขนเรือรูปสัตว์ อันเป็นการสะท้อนแนวคิดและความเชื่อด้านเทวราชาของพระมหากษัตริย์ตามคติความเชื่อของฮินดู เช่น หงส์คือพระราชพาหนะของพระพรหม ครุฑคือพระราชพาหนะของพระนารายณ์ และนาคราชคือพระราชบัลลังก์ของพระนารายณ์ที่ประทับเหนือเกษียรสมุทร ดังนั้นเราจึงมีเรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ (เริ่มสร้างในรัชสมัยรัชกาลที่ ๕ แล้วเสร็จในรัชสมัยรัชกาลที่ ๖) เรือพระที่นั่งนารายณ์ทรงสุบรรณ รัชกาลที่ ๙ (สร้างในรัชสมัย รัชกาลที่ ๙) และเรือพระที่นั่งอนันตนาคราช (สร้างในรัชสมัยรัชกาลที่ ๖) เรือพระที่นั่ง อเนกชาติภุชงค์ (สร้างในรัชสมัยรัชกาล ที่ ๕) เป็นต้น
ที่มา: Mr. Flower . (๒๕๖๕,กันยายน ๑๘). ตะลอนเที่ยว : พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เรือพระราชพิธี คลอง บางกอกน้อยนสพ. แนวหน้า, ๒๐.

application/pdf

tha

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เรือพระราชพิธี

เรือพระราชพิธี

คลองบางกอกน้อย

พิพิธภัณฑ์ชุมชน