วัดสังข์กระจาย

2565-09-30

วัดสังข์กระจาย เป็นวัดโบราณ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช นายสังข์ ซึ่งเป็นข้าราชการตำแหน่งนายสารบบ (ในกรมพระสุรัสวดี ได้มีจิตศรัทธาสร้างวัด จึงได้ปรึกษากับ นายพลับ เพื่อขอไม้ซุงมาสร้างวัด เมื่อได้มาก็ตั้งสัตยาธิษฐานว่า หากซุงที่ปล่อยให้กระแสน้ำพัดล่องไปตามลำคลองนี้ลอยไปติด ณ ที่ใดก็สร้างวัด ณ ที่นั้น ด้วยอำนาจสัตยาธิษฐานซุงก็ได้ลอยมาติดที่ หน้าพระวิหารในปัจจุบัน นายสังข์และนายพลับจึงได้สร้างวัดในบริเวณนี้ การสร้างตามกำลังทรัพย์ โดยเริ่มสร้างกุฏิวิปัสสนา โดยก่ออิฐถือปูน มีประตูหน้าต่างอย่างละ ๑ บาน ภายในเป็นแท่นก่อปูน สำหรับนั่ง หรือ ใช้เป็นที่บำเพ็ญวิปัสสนาเฉพาะเพียงคนเดียว โดยใช้ซุงเป็นเครื่องบน เจ้าจอมแว่นหรือคุณเสือ พระสนมเอกในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ได้มอบทุนให้จำนวนหนึ่งสร้างกุฏิ ๔ คณะ ด้านใต้เป็นกุฏิถือปูนทั้งหมด ปัจจุบันกลายเป็นเขตบ้านเช่า ต่อมา พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดให้กรมหมื่นไกรสรวิชิตเป็นนายงานควบคุมสร้าง พระอุโบสถ โดยให้หันหน้าวัดไปทางคลองบางวัวทอง อยู่เคียงกับกุฏิของเดิม พร้อมสร้างกุฏิขึ้นใหม่ บริเวณพระอุโบสถด้านใต้ เล่ากันว่าเมื่อขุดพื้นที่เพื่อสร้างพระอุโบสถ ได้ขุดพบพระกัจจายน์หล่อด้วยสำริด ขนาดหน้าตัก กว้าง ๑๐ นิ้ว ไม่มีฐานและสังข์ตัวหนึ่ง แต่สังข์ได้ชำรุด ส่วนพระกัจจายน์ได้เก็บรักษาไว้เป็นคู่พระอาราม
ครั้นเมื่อสร้างเสร็จเรียบร้อยแล้ว พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงถือนิมิตเหตุอันนี้ พระราชทานนามว่า วัดสังข์กระจาย

รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โปรดให้ปฏิสังขรณ์พระอุโบสถ โดยเจ้าจอมแว่นได้อุทิศสวนของตนซึ่งอยู่ติดกับเขตวัดให้แก่วัด ปีพุทธศักราช ๒๓๙๓ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้ปรับปรุงปฏิสังขรณ์ใหญ่ ทั้งพระอาราม โดยการสร้างกุฏิใหม่เรียงรายล้อมหอฉัน ศาลาการเปรียญ หอระฆัง และศาลาท่าน้ำ ๕ แห่ง ซึ่งปัจจุบันวัดได้ปรับปรุงก่อสร้างและทำการพัฒนาวัดให้เป็นไปตามแบบแปลนที่สวยงาม ซึ่งได้ทำสืบเนื่องมา ตั้งแต่พุทธศักราช ๒๔๕๒ ในยุคของพระครูอริยศีลาจารย์ (วรรณ ปณฺฑิโต) เป็นต้นมา

สถานะและที่ตั้ง
วัดสังข์กระจาย เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร ตั้งอยู่เลขที่ ๕๐๔ แขวงท่าพระเขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร มีที่ดินตั้งวัด เนื้อที่ ๒๖ ไร่ ๑ งาน ๒๐ ตารางวา

ที่มา : วัดสังข์กระจาย. (๒๕๕๑). ใน กรมการศาสนา , พระอารามหลวง เล่ม ๑. (หน้า ๒๓๖-๒๓๘). กรมการศาสนา.

application/pdf

อ 294.3135 ก169พ 2551

tha

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

วัดสังข์กระจาย

วัดโบราญ

ศาสนสถาน