สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) กับเสภาขุนช้างขุนแผน

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

บทความ

วรวรรธน์ ศรียาภัย

2567-03-26

Uทความนี้มุ่งหมายกล่าวถึงสิ่งทรงคุณค่าของไทยสองสิ่งสัมพันธ์กันจนก่อเกิดเป็นเกร็ดความรู้น่าสนใจอีกประการหนึ่ง นั่นคือความสัมพันธ์ระหว่างสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) มหาบุรุษรัตโนดมแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ กับเสภาขุนช้างขุนแผน ตอนขุนแผนขึ้นเรือนขุนช้างได้นางแก้วกิริยา เสภาขุนช้างขุนแผนนั้น ถือว่าเป็นวรรณคดีเอกและวรรณคดีมรดกเรื่องหนึ่งของไทย ผู้เขียนนำเสนอเนื้อหาของบทความนี้ ๓ ประการ ตามลำดับ คือ
๑) การเดินทางข้ามบรรพกาลของเสภาขุนช้างขุนแผนและสมเด็จเจ้าพระยาฯ
๒) สมเด็จเจ้าพระยาฯ กับเสภาขุนช้างขุนแผน และ
๓) นัยแห่งเสภาขุนช้างขุนแผนต่อความพึงใจของสมเด็จเจ้าพระยาฯ
การเดินทางข้ามบรรพกาลของเสภาขุนช้างขุนแผนและสมเด็จเจ้าพระยาฯ เสภาขุนช้างขุนแผนกับสมเด็จเจ้าพระยาฯ ดังรับรู้และเข้าใจในปัจจุบัน นี้นั้น ต่างเป็นสิ่งมีมาตั้งแต่โบราณ ได้อุบัติขึ้น ดำรงอยู่ แล้วเดินทางข้ามบรรพกาล มาหลายร้อยปี กระทั่งถึงกาลสมัยปัจจุบัน เมื่อสืบสาวถึงต้นตอแท้จริงของสองสิ่งข้างต้น ก็ให้มโนภาพผุดพรายขึ้นในห้วงคิดอย่างน่าสนใจทีเดียว
สันนิษฐานกันว่าขุนช้างขุนแผน เป็นเรื่องราวเกิดขึ้นจริงในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น สมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ พระมหากษัตริย์ลำดับที่ ๑๐ ทรงครองสิริราชสมบัติในระหว่าง พ.ศ. ๒๐๓๔ - ๒๐๗๒ ช่วงแรกเป็นเรื่องปากต่อปาก เรียกว่าวรรณกรรมมุขปาฐะ ต่อมามีการแต่งและบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร เรียกว่าวรรณกรรมลายลักษณ์

ที่มา : วรวรรรน์ ศรียาภัย. (๒๕๖๗). สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) กับเสภาขุนช้างขุนแผน. ใน ศรีสมเด็จ ๖๗ (๖๙-๗๖). สมาคมศิษย์เก่าบ้านสมเด็จเจ้าพระยาในพระบรมชูปถัมภ์.

application/pdf

อ 378.593 ม246ศ 2567

tha

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)

เสภาขุนช้างขุนแผน