ศาสตร์การปกป้องบ้านเมืองของ "พระนั่งเกล้า" สู่ "สมเด็จเจ้าพระยา" และปวงประชาของแผ่นดิน

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

บทความ

ปิยนาถ บุนนาค

2565-22-11

"พระนั่งเกล้า" หรือพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ แห่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ เป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงพระปรีชาสามารถอย่าง ยิ่งในการปกป้องบ้านเมืองให้พ้นจากอริราชศัตรูทั้งทางด้านตะวันออก คือ ญวน และด้านตะวันตกโดยเฉพาะจักรวรรดินิยมอังกฤษ ฝรั่งเศส ที่เข้ามาคุกคามภูมิภาค เอเซียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้งสหรัฐอเมริกาที่เข้ามาในดินแดนภูมิภาคแถบนี้ด้วย แม้จะยังไม่มีลักษณะเป็นแบบจักรวรรดินิยมดังอังกฤษ และฝรั่งเศส พระวิเทโศบายในการปกป้องบ้านเมือง รวมทั้งการมีพระราชวิสัยทัศน์ที่จะให้มีในสภาวการณ์ดังกล่าว พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมี การจัดการบริหารบ้านเมืองอย่างมีประสิทธิภาพ และสัมฤทธิ์ผลในการปกป้องบ้านเมือง ไม่ให้สถานการณ์แทรกแซงจากต่างชาติ ต่อไปเมื่อสิ้นรัชกาลของพระองค์ที่มิได้มี
การแต่งตั้งองค์รัชทายาทอย่างเป็นทางการ พระราชดำริและพระวิเทโศบายในอาจเรียกได้ว่าเป็น "ศาสตร์พระราชา" อันเป็นรูปแบบเฉพาะของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และผู้ที่ได้รับการยอมรับจากพระองค์ในฐานะ "ข้าของแผ่นดิน" เพื่อสนองพระราชดำริและพระวิเทโศบายให้เป็นผลในทางปฏิบัติ คือ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) อันส่งผลต่อปวงประชาชาวไทย สืบเนื่องมาถึง ปัจจุบันดังสะท้อนให้เห็นได้จากกรณีต่อไปนี้

ที่มา : ปิยนาถ บุนนาค. (2562).ศาสตร์การปกป้องบ้านเมืองของ "พระนั่งเกล้า" สู่ "สมเด็จเจ้าพระยา" และปวงประชาของแผ่นดิน. ใน ศรีสมเด็จ 62 (111-116). สมาคมศิษย์เก่าบ้านสมเด็จ เจ้าพระยาในพระบรมชูปถัมภ์.

application/pdf

อ 378.593 ม246ศ 2562

tha

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)

บุคคลสำคัญ