การศึกษาทางพฤกษเคมีและฤทธิ์ทางชีวภาพในการกำจัดเหาของสารสกัดจากใบยอป่าและใบยอบ้าน

Phytochemical study and biological activity in lice removing of extracts from leaves of Morinda Coreia Ham. and Morinda Citrifolia Linn.

พวงทอง แก่นนาคำ

สมุนไพร -- การใช้ประโยชน์

ใบยอบ้าน

สมุนไพร -- การใช้รักษา

เหา

สมุนไพร -- การสกัด

พฤกษเคมี

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประสิทธิภาพของสารสกัดจากใบยอป่าและใบยอบ้านในตัวทำละลายแต่ละชนิดที่ออกฤทธิ์ในการกำจัดเหา และ 2) ตรวจสอบหากลุ่มสารสำคัญทางพฤกษเคมีเบื้องต้นของสารสกัดแต่ละชนิดที่ออกฤทธิ์ในการกำจัดเหา และ 3) พัฒนาผลิตภัณฑ์จากสารสกัดใบยอป่าและใบยอบ้านที่ออกฤทธิ์ในการกำจัดเหา โดยใช้ตัวทำละลาย คือ น้ำ เฮกเซน แอซิโตนและเอทานอล แล้วตรวจสอบหากลุ่มสาระสำคัญทางพฤกษเคมีเบื้องต้นเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์จากสารออกฤทธิ์ ผลการศึกษาพบว่า 1. สารสกัดเฮกเซนและเอทานอลของใบยอป่าและใบยอบ้าน สามารถกำจัดเหาได้สูงที่สุด โดยมีค่า LC50 เท่ากับ 0.0164 ± 0.0091, 0.019 ± 0.0075, 0.014 ± 0.0114 และ 0.0291 ± 0.0113 ppm ตามลำดับ โดยสารสกัดเอทานอลจากใบยอป่าและใบยอบ้าน 2. สารสกัดเฮกเซนจากใบยอป่าพบสารกลุ่มแอลคาลอยด์และฟลาโวนอยด์เป็นองค์ประกอบ จึงทำการคัดเลือกสารสกัดเฮกเซนและเอทานอลมา 3. การพัฒนาตำรับอิมัลชันครีม โดยศึกษาความคงตัวทางเคมีและทางกายภาพ ได้แก่ ร้อยละกำจัดเหา, ค่าความเป็นกรด-ด่าง, ความหนืด, ลักษณะเนื้อสัมผัส, สี และกลิ่น ที่สภาวะ 4, 45 ๐C, อุณหภูมิห้องที่โดนแสง และอุณหภูมิห้องเมื่อเก็บในที่มืด พบว่าประสิทธิภาพในการกำจัดเหาของตำรับครีมที่ผสมสารสกัดเอทานอลจากใบยอป่าและใบยอบ้าน ที่ความเข้มข้น 0.1 ppm สามารถกำจัดเหาได้ดีที่สุด มีค่าเฉลี่ยร้อยละการตายของเหาเท่ากับ 83.3 ± 20.8 และ 56.7 ± 23.1 แต่น้อยกว่ายาเบนซิลเบนโซเอท และเมื่อเปรียบเทียบระหว่างใบยอป่าและใบยอบ้านแล้วพบว่าใบยอป่าสามารถกำจัดเหาได้ดีกว่าใบยอบ้าน สภาวะที่เหมาะสมในการเก็บตำรับอิมัลชันที่ทำให้ค่าความคงตัวทางเคมีและทางกายภาพมีการเปลี่ยนแปลงน้อยที่สุด สามารถเก็บได้ที่อุณหภูมิ ดังนั้นตำรับนี้จะมีความคงตัวในช่วงระยะเวลา 2 เดือน คำสำคัญ : พฤกษเคมี ฤทธิ์ทางชีวภาพ สารสกัด เหา ใบยอป่า ใบยอบ้าน

The objectives of the research were 1) to study the efficiency in lice removing of extracts from leaves of Morinda Coreia Ham. and Morinda Citrifolia Linn. 2) to examine primary phytochemical compounds of each extracts from active ingredient and 3) to develop extract products for lice removing from leaves of Morinda Coreia Ham. and Morinda Citrifolia Linn.by using solvents such as water, hexane, acetone and ethanol. The findings revealed as follows. 1. The hexane and ethanol extracs of leaves of Morinda Coreia Ham. and Morinda Citrifolia Linn. have highest amount of lice removing. Its 50% lethal concentration (LC50) was 0.0164 ± 0.0091, 0.019 ± 0.0075, 0.014 ± 0.0114 and 0.0291 ± 0.0113 ppm, respectively. 2. The ethanol extract from leaves of Morinda Coreia Ham. and Morinda Citrifolia Linn. and the hexane extract from leaves of Morinda Coreia Ham. were endowed with alkaloid and flavonoid compound. Then researcher selected hexane and ethanol extracts. 3. The cream emulsion was prepared by chemist and physical research including percentage of lice removing, acid-base, viscosity, general appearance, color and smelling at 4, 45 °C, room temperature (light and dark) conditions. This study found the efficiency in lice removing of emulsion formula mixed ethanol extract from leaves of Morinda Coreia Ham. and Morinda Citrifolia Linn. at concentration 0.1 ppm could be highest amount in lice removing with average percentage of death 83.3 ± 20.8 and 56.7 ± 23.1, but less than benzylbenzoate drug. Comparing between leaves of Morinda Coreia Ham. and leaves of Morinda Citrifolia Linn. Extracts, it was found that the leaves of Morinda Coreia Ham. could be lice removing better than the leaves of Morinda citrifolia Linn. In room temperature conditions, physical and chemical stability was detected. Therefore, this formula was expected to be stable in 2 months. Keywords : Phytochemical, Biological Activity, Extracts, lice Morinda Coreia Ham. Leaves, Morinda Citrifolia Linn. Leaves

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

อัจฉรา แก้วน้อย

อรุณ ชาญชัยเชาว์วิวัฒน์

2560

2021-08-09 06:57:07

2021-08-09 06:57:07

thesis

application/pdf

วน 615.321 พ465ก 2560

tha

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

ปริญญาโท

เภสัชกรรมไทย

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

2560